Persónuréttur

Allir þurfa að eiga sér sitt ákveðna svið/svæði í kringum sig, sitt eigið pláss sem er þeirra eigið. Persónulegt pláss. Þegar einhver annar fer inn á þetta svæði, kemur of nálægt okkur er hætt við því að okkur finnist það óþægilegt og okkur getur farið að líða illa. Of oft samt virðum við ekki þetta pláss okkar og leyfum öðrum að koma of nálægt, við leyfum öðrum að ráðskast með okkar persónulega svæði og okkar persónurétt. Við þurfum að læra að virða plássið okkar - en við þurfum líka að læra að virða pláss annarra. Við þurfum að taka okkur þennan rétt - en án þess að vera með ágengni. Við eigum rétt á honum og ættum að vera meðvituð um það.

Réttindi hvers og eins eru vissulega mismunandi eftir persónum, fjölskyldum, atvikum, menningarsamfélagi og þjóðfélagi yfirleitt. En algjört skilyrði fyrir því að nota þessi réttindi okkar, persónuréttinn okkar, er að við göngum í engum tilvikum á sömu réttindi annarra. Við komum fram við aðra eins og við viljum að komið sé fram við okkur. Þegar persónuréttur tveggja aðila skerast verður að finna málamiðlun.

Þjálfun í samskiptum er þjálfun í að nota persónulegan rétt einstaklingsins og byggist á þekkingu einstaklingsins um sig sjálfan og persónuleg réttindi hans.

10 grundvallarréttindi einstaklings:

• 1. Ég sem einstaklingur hef rétt á að dæma um eigin hegðun, hugsanir og tilfinningar og  að taka ábyrgð á afleiðingunum sjálf(ur).
• 2. Ég hef rétt til að láta skoðun mína í ljós án þess að þurfa að afsaka eða útskýra hana.
• 3. Ég hef rétt á tilfinningum mínum og þarf ekki að afsaka þær með einhverri ástæðu.
• 4. Ég hef rétt til að taka ákvarðanir, framfylgja þeim og taka afleiðingunum.
• 5. Ég hef rétt til að taka þá áhættu að fólki geðjist ekki að mér.
• 6. Ég hef rétt til að breyta um skoðun.
• 7. Ég hef rétt til að segja „ég skil ekki".
• 8. Ég hef rétt til að segja „ég veit ekki".
• 9. Ég hef rétt á að borin sé virðing fyrir mér.
• 10. Ég hef rétt til að verjast ágengni annarra sem hindra eða berjast gegn réttindum mínum.

 

Á námskeiði sem ég fór á einu sinni hjá Guðfinnu Eydal og Álfheiði Steinþórsdóttur, þeim frábæru sálfræðingum, var mikið fjallað um persónurétt og mikilvægi þess að nýta sinn persónurétt. Ég leyfði mér að setja þessi persónuréttindi hér inn þótt þetta hafi verið á námskeiðinu þeirra :)